Dünyanın En İyisi Olmanın Kıymeti
Kültürümüz süper starları yüceltir. Bir numara olan ürünü ya da şarkıyı ya da organizasyonu ya da çalışanı ödüllendiririz. Ödüller oldukça dik bir eğim gösterir, öyle ki 1. 10.’dan on kat, 100.’den de 100 kat daha fazla ödüllendirilir.
Uluslararası Dondurma Derneği’nin bildirdiğine göre, dondurmada en sevilen ilk on şöyle sıralanıyor.
– Vanilyalı
– Çikolatalı
– Cevizli – Tereyağlı
– Çilekli
– Napolitan
– Çikolata Parçacıklı
– Fransız Vanilyalı
– Kurabiyeli Dondurma
– Fudge Ripple (Katmerli Dondurma)
– Pralin
Eğer çoğu enler listesinde olduğu gibi burada, ilk sıraları alan lezzetlerin her birinin diğerlerinden biraz daha üstte seyrettiğini farz ettiyseniz sizi mazur görüyoruz. Bakın gerçek dağılım nasıl:
Bu her zaman böyledir (neredeyse her zaman). Buna Zipf Kanunu denir ve öz geçmişlere, kolej başvurularına, en çok satanlar kayıtlarına ve bunların dışında kalan diğer her şeye tatbik edilir. Kazananlar büyük kazanır, çünkü piyasa kazananı sever.
Farkı Yaratan (Gerçek) Bir Numaralı Sebep
Az bulunur olmak tepede olmayı bir şeye değer yapar.
Evet, hayatımızda da işler bu şekilde yürümez mi? Eğer, çok fazla rakibiniz varsa ya da muadiliniz çok sayıdaysa, sizin tepede olmanızın da bir anlamı olmayacaktır. Tabii ki, onlardan çok büyük bir ölçüde farkınız yoksa ve tekelleşme şansınız olmadıysa.
Dışarıda sayısız deodorant markası satılmaktadır ve hepsi aşağı yukarı aynıdır. Bu yüzden etrafta hangisini alalım diye kararsızca dolaşmayız, birini alırız. Oysa en iyisinden marka bir parfüme ekstra para vermekten kaçınmayız.
Bu tarzda birçok örneği günlük hayatımızda yaşıyoruzdur. Sizin de aklınıza şu anda farklı örnekler geliyor değil mi? Şu ana kadar kullandığınız yara bantlarının markasını hatırlıyor musunuz? Peki masanızdaki kalemliğin?
En İyisi Subjektiftir
En iyisi subjektiftir. Buna siz değil (tüketici olarak) ben karar vermeliyim. Dünya bencildir. Kendime göre tanımlarım, size göre değil. Tanımladığım dünya, benim kanaatime ve tercihlerime dayanıyor. Benim dünyamda en iyisi olun ve hemen, kolaylıkla beni kazanın.
Hala üretici olarak dünyanın en iyisi olduğunuzu söylemekte kararlı mısınız? Hemen şimdi sakinleşin, derin bir nefes alın ve bunu müşterilerinizin söyleyebilmesi için fikirler üretmeye başlayın.
Seth Godin: Dip Nedir?
Hayatta yapmaya değer hemen her şey Dip tarafından kontrol edilir.
Seth Godin Dip‘i genel olarak eşik seviyesi olarak da tanımlıyor. Öyle bir eşik çizgisi ki, o nokta büyük bir eleme aracı görevi de görüyor. O noktaya gelindiğinde ya mükemmel bir sonuca ulaşmak için ayağa kalkıyorsunuz ya da sıradan hayatınıza devam ediyorsunuz. Hatta, her süper star için bir Dip bulunuyor diyor Seth Godin. Eğer, o Dip noktası yoksa engel de yok, herkes sıradan bir şekilde o işe girişebilir ve sonuca ulaşabilir. Böyle bir durumda da benzersiz olabilme şansınız doğal olarak ortadan kalkacaktır.
Dip Nedir?
– Seni asla geri aramayacaklarını bildiğin beşinci iş görüşmesidir.
– Kimsenin olmadığı bir gece kulübünde boşluğa doğru şarkı söylemektir.
– Kayak yapmayı öğrenirken, yedinci kez yere düşmektir.
– Startın verilmesinin heyecanı geride kalıp, finiş çizgisine ulaşmanın uzak bir hayal olduğu uzun bir maraton koşmaktır.
– Büyük hedefinize ulaşmak için zorlu yolları aşmaktır. Tabii doğru hedefin peşinden gidiyorsanız.
– Başka? Tamam, kariyerinize, gelecekteki mutluluğunuza ve belki de nihai mutluluğa giden anahtardır.
CUL DE SAC nedir?
Cul-de-Sac (Fransızca “çıkmaz sokak” demektir) o kadar sadedir ki, bir grafik çizilmesine bile ihtiyaç yoktur. Çalışır, çalışır ve çalışırsınız ve gene de pek bir şey değişmez. İşte bu durum Cul de Sac‘dır.. Daha iyiye ya da daha kötüye bir gidiş olmaz. Her şey olduğu gibidir.
Bu yüzden bu tip işlere kör uçlu işler denir.
Cul de Sac yani çıkmaz sokak sizi yapacağınız daha güzel işlerden alıkoyar. Sizin hayatınızdaki en önemli vakitleri çalan bir durumdur. Eğer, böyle bir durumla karşılaşırsanız, ardınıza bile bakmadan o durumdan kurtulmaya bakın. Hem de hemen, şimdi!
Dünyanın En İyisi Olmayı Başaramamamızın Yedi Nedeni
– Zamanınız tükenir (ve vazgeçersiniz).
Paranız tükenir (ve vazgeçersiniz).
Korkarsınız (ve vazgeçersiniz).
Alakanızı ya da şevkinizi kaybedersiniz veya sıradan olmaya razı olursunuz (ve vazgeçersiniz).
Uzun vade yerine kısa vadeye odaklanırsınız (ve kısa vadedeki sizi zorladığında vazgeçersiniz).
Dünyanın en iyisi olmak için yanlış şeyi seçmişsinizdir (çünkü kabiliyetiniz yoktur).
Başarılı Yatırımcılar Ne Yapar?
Kendi başının çaresine bakmaya çalışanlar bir noktada her şeyi kendi başlarına karşılayamayacaklarını öğrenirler. Özellikle de hali hazırda kazanılandan ödeyerek. Başarılı yatırımcılar Dip’ten çıkmak için yatırım yapmak ile (bu zekice bir hamledir), aslında riskli bir adıma yatırım yapma arasındaki farkı anlarlar.
Riskli bir yatırımın sonunda nelerin çıkacağını, kazanma ihtimalinizi bilemezsiniz. Peki ya Dip ile karşılaşma şansına sahip olmuş ve o eşiği geçme ihtimali olan girişimler? İşte, o girişim dünya üzerinde yatırım yapılacak en iyi girişim olabilir. Çünkü, sonrasında o bir süper star adayıdır ve Dip’i aştıktan sonra mükemmel bir iş çıkabilir.
Bir süper star olabilmek için sıra dışı bir şeyler yapmalısınız.
İşte dünyanın en iyisi olanların bu kadar az sayıda olmasının sebebi de budur.
Potansiyel Müşteriden Vazgeçmek
Lütfen şunu iyi anlayın: Eğer Dip’ten sıra dışı bir çizgide çıkamayacaksınız vazgeçmelisiniz. Ve hemen şimdi. Çünkü eğer sipariş defterinizin yüzde 80’i sadece bir şekilde görüştüğünüz müşteri adaylarıyla doluysa, yalnızca vakit kaybetmekle kalmıyor aynı zamanda da bir atılım yapma fırsatı sağlayabilecek, yüzde 20’lik paya sarf edebileceğiniz enerjinizden çalıyorsunuz demektir.
Evet, doğru zamanda vazgeçmek yapabileceğiniz diğer hamlelerinizi güçlendirmeniz için size fırsat sunacaktır. Eğer, doğru zamanda vazgeçemezseniz, size kazanç sağlayabilecek diğer adımları kaçırabilirsiniz. Böylelikle, gerçek potansiyel müşteriler sizin için sadece hayal olarak kalır.
Eğer 1. Olamayacaksanız, Şimdi Hemen Vazgeçmelisiniz
Birçok girişimci öğrendiği en önemli kelimenin Hayır olduğunu söyler. Çünkü hayır kelimesi aslında sizin için büyük bir kazanç olacaktır ve deneyimli girişimcilerin neredeyse tamamı hayır diyebilen kişilerdir. Müşterilerinize hayır diyebilir misiniz? Çalışanlarınıza hayır diyebilir misiniz? En önemlisi de kendinize hayır diyebilir misiniz? İşte, çoğu zaman hayır diyebilmek gerekli zamanda vazgeçmek demektir. Bu da sizin sonraki hamlelerinizi daha güçlü atabilmenize olanak sağlar.
Cul de Sac‘dan ayrılmak, ahlaki anlamda bir yoldan çıkma sayılmaz. Sadece zeka alametidir. Bir Uçuruma yaklaştığını uzaktan fark etmek görüş zayıflığı değildir. Aksine gerçek anlamda öngörü ve cesaret anlamına gelir. Dip için sarf edeceğiniz enerjinizi serbest bırakır.
Gurur, Zeki Vazgeçicilerin Düşmanıdır
Richard Nixon Vietnam savaşını bırakmayı reddettiğinde (her iki taraftan da) on binlerce masum yaşamını feda etmiştir. Daha erken bırakmamış olmasının tek sebebi vardı: gurur. Yılların ardından artık bir cazibesi ya da eğlencesi kalmamasına rağmen ayrı kariyerde insanı tutan şey de aynı gururdur. İşin kendini toparlayamayacağını anlayalı çok olmasına rağmen bir restoranı hala açık tutmaya devam ettiren de aynı gururdur.
Bir Cul de Sac ile karşı karşıya geldiğinizde saplanıp kalmak için nedeniniz ne? Bırakamayacak kadar gururlu musunuz?
Eğer vazgeçmenize engel olan tek şey gururunuzsa, eğer içinden geçilecek bir Dip yoksa öyle görünüyor ki epey hızlı iyileşecek bir şey için muazzam miktarda zaman ve para kaybediyorsunuz.
Evet, gurur girişimciler için de en önemli engeldir. Eğer, gururunuza yenilip onun esiri olursanız, gerçekleri göremeyebilirsiniz. Yarın çok güzel olacak, eminim 2 hafta sonra mükemmele ulaşmış olacağız. Bugün bırakamam, arkamdan çok kötü sözler söylenir, ben kendime başarısız dedirtmem! Ben hep başarılı olmalıyım! Tabii ki de bu sözler gururun en önemli belirtileridir. Aslında vazgeçmek gerçek bir girişimci erdemidir. Geçmişinizde vazgeçtiğiniz girişimler sizin için bir negatiflik unsuru değil, hatta büyük ihtimalle iyi öngörülere sahip olduğunuz için pozitif izlenim yaratacaktır.
Zamanı Geldiğinde Piyasada Varlık Göstermek: Google
Google‘ın çifte kurucusundan biri olan Sergey Brin bana şöyle demişti: “Google’ın üzerinde çalıştıkça her gün biraz daha iyiye gideceğini biliyorduk ve eninde sonunda herkesin onu deneyeceğini de. Bu yüzden ne kadar geç denerlerse o kadar iyi olacağını düşünüyorduk, çünkü daha iyi bir teknolojiye ulaşmış olarak daha iyi bir ilk izlenim bırakmış olacaktık. Dolayısıyla bunu hemen kullansınlar gibi bir acelemiz hiç olmadı. Yarın daha da iyileşmiş olacak.
Bir ürün yarattıysanız ve gerçekten de ürününüze güveniyorsanız, zamana bırakmayı da bilmelisiniz. Şu anda ürününüz aslında sizin için çok iyi görünebilir ancak güç geçtikte daha da kusursuz bir ürün haline gelebileceğini de bilmelisiniz. Bu yüzden de elinizdeki tüm kozları bir anda oynamanın hiçbir anlamı olmayacaktır. İlk önce küçük bir toplulukla başlamak ve ürününüze ya da markanıza sadık kullanıcılar oluşturmanız yararınıza olacaktır. Çünkü bazı zamanlarda o sadık kullanıcılar sizin hatalarınızı ya da eksikliklerinizi tamamlayacaktır ve hatta sizi savunan birer savaşçıya dönüşebilirler. Zamanı geldiğinde ürününüz mükemmelleşmeye başladığında kullanıcı sayınız artmalıdır. Bir anda yüksek miktarlarda kullanıcıya sahip olmanız, her zaman o kişilerin sizin ürününüzü kullanacağı anlamına gelmez. Eğer, henüz onlar için yeterli bir ürüne sahip değilseniz, bırakın zaten ürününüz onların istediği seviyelere geldiğinde kendileri gelecektir. Böylelikle, ilk izlenimleri de pozitif yönde olacağından dolayı topluluğunuzun kullanıcı deneyimi de artacaktır.
Dip Hakkında Neler Öğrendik?
Evet, yazımızın sonuna doğru geliyoruz. Ancak, arada ufak bir soru da sormak gerekir. Dip Nedir? Dip felaketiniz mi olacak yoksa hayatınızın dönüm noktası mı? Cul de Sac Nedir? Bir de tam detaylarına girmesek de uçurumdan bahsetmiştik. Uçurum nedir? Evet, bu sorulara yanıt verebiliyorsanız sonuç kısmına doğru yola devam edebiliriz. Eğer, yanıtlarınızı yeterli bulmadıysanız sizi yazının başına davet etmek isterim.
Dip Hakkında Sorular
Şimdi bir de Seth Godin kitabın sonunda bizlere neler sormuş onlara göz atalım.
- Bu bir Dip mi, Uçurum mu yoksa Bir Cul de Sac mi?
– Eğer bir Cul de Sac ise bunu nasıl bir Dip’e dönüştürebilirim?
– Gösterdiğim dirayet uzun vadede meyvesini verir mi?
– Ne zaman bırakmalıyım? İşin tam ortasındayken ya da bir tarafım bırakmak için bana yalvarırken değil de şu anda karar vermeliyim.
– Eğer bu işi bırakırsam, bu daha önemli başka bir şeyde Dip’den geçme kabiliyetimi artırır mı?
– Eğer en nihayetinde bırakacaksam, oyunu değiştirebilmek için yapabileceğim dramatik bir şeyler var mı?
– Bu projenin dünyanın en iyisi olma ihtimali nedir?
– En iyinin ne olduğuna kim karar verir?
– Dünyayı daha küçültebilir miyiz?
– Yapılacak en iyi şey vazgeçmeyi planlayıp sonra daha iyi bir şeyler yapmak mıdır?
Eğer sizi korkutuyorsa, denemeye değer bir şey olabilir.
Seth Godin – Dip: Bilgilendirme
Tüm başarılarımız aynıdır. Tüm başarısızlıklarımız da. Kayda değer bir şey yaptıysak başarmışızdır. Çok erken pes ettiysek başarısız olmuşuzdur. Yaptığımız şeyde dünyanın en iyisi olduğumuzda başarmışızdır. Bırakma cesareti gösteremediğimiz görevlerle paramparça olduysak başarısız olmuşuzdur.
Seth Godin’in ağzından bu kitap neden kısa (~75 sayfa) olduğunu dinleyelim.
Bu kitap gerçekten de kısa bir kitap. Kısa kitap yazmak zordur, ama beni buna siz mecbur ettiniz. Okuyucularım hakikaten harika birer takipçi ve yazıkları onca mektuptan öğrendiğim şey şu: Daha kısa yaz.
Kapanışta ise yatırımcılar ve girişimciler için her daim akılda kalması gereken bir cümleye dikkat çekiyor.
Kitap Hakkındaki Düşüncelerim ve Sonuç
Kitap bir oturuşta bitirilebilecek akıcılıkta ve kısa. Toplamda 75 sayfa olan bir kitap yani kahve alışkanlığınıza göre değişebilir ama 1-2 kahve içimlik de diyebilirim. Bir hafta sonu için gayet güzel bir plan olabilir. Kitaplığınızın önemli bir yerinde olması da gereken bir kitap.
Genel olarak Dip Nedir? Ne zaman vazgeçmek gerekir? Vazgeçersem başarısız mı sayılırım gibi sorulara örnekler eşliğinde yanıt arayabilirsiniz. Umarım, girişim planları olanlar için de
