“Bir tekele sahip olanlar inanılmaz rekabet içindeymiş gibi davranacaktır… Tekelciler tekelleri yokmuş gibi davranıyorsa ve tekelci olmayanlar tekelleri varmış gibi davranıyorsa görünür farklılık çok küçüktür.”
– Peter Thiel, Stanford Lecture
Türkiye’de Arama Motorları İstatistikleri
Türkiye’de Google’ın ezici bir üstünlüğü olduğu herkesin malumudur. Net verilere sahip olmasak da daha önceleri %96 olarak ifade edilen oranın son zamanlarda Yandex’in piyasayı hareketlendirmesiyle %90 civarına inmiş olması muhtemeldir. Kesin olan bilgilere sahip olmadığımız için de, bu yazımızda genel olarak ABD verilerinden ve sektörümüzde önemli birkaç firmanın istatistiklerinden bahsedeceğiz. Bunun bir nedeni de, ABD arama sektörü piyasası birden fazla önemli oyuncuya sahip ve Türkiye’deki gibi piyasaya tam hakim bir firma yok.
ABD Arama Sektörü Pazarı
Thiel’in işaret ettiği günümüz örneklerinden birisi web arama sektörüne hükmeden ve açık şekilde bir tekel olan Google şirketidir. Thiel, Google’ın ABD arama sektörü pazarında %68 payına karşılık rakipleri Bing ve Yahoo’nun sırasıyla pazarın %19 ve %10’unu kontrol ettiğine ilişkin istatistikler vermektedir. Her türlü hesaba göre %68 pazar hakimiyetidir – buna karşın, Google küresel reklam pazarında sadece %3-4 paya sahip olduğuna işaret etmekte ve kendini gerçekte olduğunda daha az hakim konumda göstermek için benzer istatistiksel şaşırtmacalar kullanmaktadır.
%68 pazar payı Google’ın ABD’deki pazar payı için basında genel olarak kabul edilen yüzdedir ve web pazar payı istatistiklerini izlemede lider şirket olan comScore tarafından hazırlanan raporlara dayanmaktadır. comScore verilerini kullanıcıların panelindeki web sitesi kullanımını izlemenin yanında çeşitli web sitelerine izleme çerezleri yerleştirerek toplamaktadır. Bunlar web sitelerinin Google, Bing, Yahoo, v.b. gibi arama motorlarından ne kadar trafik almakta olduğunun tahminine yönelik bir örnek küme sağlamaktadır.
Arama Motorları Rekabeti
Ancak, bu rakam gerçekte doğru mudur? Thiel ve diğer herkesin atıfta bulunduğu Nisan 2014 tarihli comScore verileri. Daha güncel rakamlar da benzer bir hikaye anlatmaktadır.
Deneyimlerimize göre, Google için %68 pazar payı hatalı izlenimi vermektedir. Her şeyden önce, çeşitli web sitelerinin fiili trafik sayılarının yıllarca incelenmesine dayanıldığında bu yüzde çok az gözükmektedir. Google bundan çok daha hakim konumdadır.
ABD arama sektörünü daha iyi görebilmek için Priceonomics adlı sektörel internet sitesinin arama trafiğinin ne kadarının Google’dan geldiğini incelememizin iyi olacağını düşündük. Geçen 12 ayda Google’dan 803.000 ziyaret aldılar. Bu aramaların kabaca %80’i (585.000) ABD kaynaklıydı ve çok sayıda arama terimine yayılıyordu (insanlar fiyat bantları, yemek kamyonları hakkında bilgiler, Mcdonald’ın Monopoly oyunu, Michael Jordan, v.b. hakkında aramaları yapıyordu).
Kendi iç analizlerine baktığımızdaysa ABD arama trafiklerinin %94,4’ünün Google’dan geldiğini bulduk.
Arama Motorlarına göre Priceonomics.com’a yapılan ABD arama trafiği
Yahoo (%2,7) ve Bing (%2,2) Google’ın çok arkasında kalıyordu. Diğer tüm arama motorlarının toplamı %1’den az paya sahipti.
Google, ABD arama trafiklerinin %94’ten fazlasını göndermesinin yanında, toplam küresel arama trafiklerinin %95’ini ve mobil arama trafiklerinin de okkalı bir oran olan %97’sini gönderiyordu! Diğer şirketlerde benzer analitikler bulduk ve Google’ın bir sitenin arama trafiğinin %68 kadar küçük bir kısmını gönderdiğini asla görmedik.
Böylece, şu sorunun cevabını merak ediyoruz: web sitenize olan arama trafiğinde Google’ın payı konusundaki deneyiminiz nedir? Sizin siteniz de bizim gördüklerimiz gibi arama trafiğinin yaklaşık %94’ünü Google’dan mı alıyor ya da sizin yüzdeniz genel kabul gören %68 yüzdesine mi daha yakın?
Eğer %94 Google’ın “gerçek” pazar payına daha yakınsa, comScore’un verileri neden bu kadar düşük?
Bing ve Yahoo Boşa Zaman Harcıyor?
Peter Thiel’in mantığını uygulamak cevabı en azından kısmen vermektedir: tarafların hiçbirinde comScore’u düzeltme konusunda gerçek bir güdü bulunmuyor. Google, “Gerçekte pazar payımız %68 değil %94.4’tür” demeyecektir çünkü bu sadece yasal düzenleyicileri kendilerini daha yakından incelemeye davet etmek olacaktır. Ayrıca, Microsoft ve Yahoo’nun arama sektörüne harcadıkları bunca zaman ve çabadan sonra, pazar çok daha yüksek olduğunu düşünmesine rağmen paylarının halen %2 olduğunu itiraf etme olasılığı nedir? Pek fazla değil.
Ekosistemdeki herkes kamuoyunun Google’ın pazar payının %68 olduğunu düşünmesinden oldukça mutludur – gerçek cevap bundan çok daha yüksek olsa bile.
